Görme Engelliler için Konuşan Bilgisayar Programları

Jaws for Windows: Görme özürlülerin bilgisayar üzerinde internet işlemleri dahil her türlü işlemleri yapabilmelerine uygun çok mükemmel bir programdır. Program, İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, İspanyolca, Portekizce dillerinde kullanılacak biçimde yapılmıştır. Buna aynı kalitede Türkçe de ilave edilse ülkemizdeki görme özürlüler için çok yararlı olacaktır. Ses kartı olmak koşuluyla her bilgisayarda kullanılabilen bir programdır. İlave bir sintisayzır cihazına ihtiyaç yoktur. Fiyatı: 1000 Dolar civarındadır. Yabancı dildeki yazılar mükemmel şekilde anlaşılmaktadır. Türkçe yazılar ise ingilizce programıyla okunduğu için anlaşılması zor olmaktadır. Özellikle başkalarının yazdığı yazıları anlamakta güçlük çekiliyor. Ancak, bu programı kullanan görme özürlüler kendi yazdıkları Türkçe yazıları bir süre sonra anlayabilmektedirler. Çünkü, uzun süre kullanıldığında kulak alışmaktadır. Jaws For Windows programı sayesinde bilgisayarda internetteki işlemler dahil, bütün işlemleri görme özürlü bir kişi rahatlıkla yapabilmektedir.

Hal: Bu programın Türkçe versiyonu da vardır. Ancak Türkçe için sintisayzır denen bir cihaza ihtiyaç vardır. Bu cihaz yazıları sese dönüştürmeye yarıyor. Fiyatı: 1500 Dolar civarındadır.

Konuşan Defter: Türkçe sesli bir bilgisayar programıdır. Fiyatı: 200 Dolar civarındadır. Bilgisayarda okuma-yazmayla ilgili işlemleri yapabilir. Bir ekran okuyucu programı olmadığı için bilgisayarda her türlü işlemin yapılması henüz mümkün değildir. İleride daha da geliştirilmesi için adımlar atılmaya başlanmıştır.

Net okur: GVZ Ses teknolojileri tarafından geliştirilen bir Türkçe okuma programıdır. Programın konuşma kalitesinde sürekli yenilikler yapılmaktadır. Şu anda diğerleriyle kıyaslandığında ses kalitesi en iyi olan programdır. Bu program Jaws programı gibi bir ekran okuyucu program olmadığından sadece yazıları okumak için kulanılabiliyor. Bu nedenle başka bir ekran okuyucu programla birlikte kullanılması gerekiyor. Örneğin Jaws For Windos programıyla uyumlu şekilde çalışabilmektedir. Net Okur programının Jaws programı gibi bir ekran okuyucu program düzeyine getirilmesi önemli bir ihtiyacı karşılayacaktır.

GÖRME ENGELLİ YARDIMCI TEKNOLOJİ BÖLÜMLERİNDE TABLET PC EĞİTİMİ(İpad)

Teknolojik gelişmeler ışığında birçok yenilik hayatımıza girmiştir. Özellikle bilgisayar sistemlerinin hızla donanım ve yazılım boyutunda çeşitlenmesi her birey için farklı kullanım deneyimleri kazandırmıştır. Son birkaç yıl değerlendirildiğinde sistem arayüzlerinin değişimi gerçekleşmiş ve bunun sonucunda
alışılagelen cihazların yerini dokunmatik cihazlar almıştır. Günümüze kadar gelen süreçte hayatımıza giren dokunmatik teknolojisi büyük ölçüde mobilite kazanmış ve her kesim bireye hitap eder duruma gelmiştir. Bilişim sistemlerinin her bireye hitap edebilecek noktaya gelmesi ise en çok engelli bireylerin hayatını kolaylaştırmıştır. Her engel grubunun kullanabileceği sistemlerin geliştirildiği veya mevcut sistemlerin uyumlaştırıldığı gözlemlenmiştir.

GÜNÜMÜZ GÖRME ENGELLİ YARDIMCI TEKNOLOJİ BİRİMLER

Sahip oldukları donanımsal niteliklerine göre Kamu veya özel girişimlerle oluşturulan görme engelli yardımcı teknolojilere sahip birimlerin donanımsal çözümleri aşağıdaki gibidir.

a.Az gören engel grubu için el veya masaüstü büyüteçleri.

b.Total görme engelliler için ekran okuyucu yazılımlı kitap tarama ve okuma cihazları, insan sesi entegre edilmiş kabartma donanımlar.

Sahip oldukları yazılımsal niteliklerine göre Görme engelli birimlerinin içerisinde yer bulan yazılımsal çözümler ise şöyledir.

a.Ekran okuma yazılımları.

b.Birçok dilde sentezliyici yazılım.

c.Erişilebilir elektronik kitap oluşturma ve okuma yazılımları.

Okuma / Yazmada Kullanılabilecek Yardımcı Teknolojiler

Görme engelliler, okuma-yazma becerilerini genel olarak Braille alfabesi (kabartma yazı) ile öğrenirler. Bu bağlamda, Braille alfabesi ile okuma-yazma öğrenen görme engelli öğrenciler için geliştirilmiş birçok yardımcı teknolojik cihaza rastlamak mümkündür . Gelişen teknoloji sayesinde, okuma-yazma becerilerinin öğretiminde Braille alfabesinin kullanımına ek olarak geliştirilmiş yardımcı teknolojilerde bulunmaktadır (örn., ekran okuma programları). Bu bölümde, görme engellilerin okuma-yazma becerilerinde kullanabilecekleri yardımcı teknolojiler açıklanmıştır.

Braille Alfabesi (kabartma yazı), görme engellilerin dokunarak gerçekleştirdikleri okuma

sistemidir. Görme engelli bireyler okuma işlemini, Braille yazı sistemi ile dokunma duyuları aracılığıyla yapmaktadırlar. Bu sistem, her kolonda üçer nokta olan iki sütun üzerine dizilmiş toplam altı noktadan oluşmaktadır. Noktaların farklı kombinasyonları ile harfler, rakamlar, noktalama işaretleri ve diğer semboller (örn., rakam işareti) oluşturulmaktadır

Konuşan Sözlük: Franklin Language Master adlı ingilizceden ingilizceye konuşan sözlük yüksek bir kelime hazinesine sahiptir ve. çok kullanışlıdır. Bu sözlük İngiltere veya AD’den getirtilebilir. Ülkemizde satılan konuşan sözlükler kelimenin yabancı olan bölümü sesli olarak verilmekte, Türkçe karşılığı ise sadece ekranda yazılı olarak görünmektedir. Bu nedenle görme özürlüler için kullanışlı değildir.

Görme Engelliler İçin Yardımcı Teknolojiler

Teknoloji, yüzyıllar boyunca görme engellilere çeşitli fırsatların sağlanması amacıyla

kullanılmıştır Görme engellilerin görme kaybından etkilenme düzeylerini en aza indirgeyebilmek, günlük hayatta karşılaştıkları sorunları telâfi edebilmek, bağımsız hareket etmelerini sağlayabilmek ve bilgiye erişim sınırlılıklarını giderebilmek gibi çeşitli amaçlarla yardımcı teknolojilerden yararlanılmıştır . Bu teknolojileri kullanmanın görme  engellilerin yaşamları üzerinde olumlu yansımaları olmuştur. Teknoloji zaman içerisinde, doğrudan ve dolaylı olarak görme engelli bireylerin hayatlarında daha da önemli bir rol edinmiştir Özellikle son yıllarda, teknolojideki hızlı ilerlemeler ve gelişmeler görme  engellilerin yaşamlarını kolaylaştıracak birçok yeniliği ortaya çıkarmıştır. Teknolojinin gelişmesiyle  birlikte toplum içerisinde yaygınlaşan teknoloji kullanımı, görme engellilerin günlük yaşamlarında ve  akademik ortamlarda gereklilik haline gelmiştir. Gelişen teknoloji, görme engellilerin bilgiye erişimlerini önemli ölçüde kolaylaştırırken; bu bireylerin iletişim süreçlerine de yeni bir bakış açısı kazandırmıştır. Örneğin “web” ortamları ile görme engelli bireylerin iletişim becerilerine yönelik bazı zorlukları ve sınırlılıkları aşmaları mümkün olabilirken; çeşitli bilgisayar yazılımları ve donanımları  aracılığıyla internet üzerinden bilgiye erişimolanakları sağlanmıştır.Bu gelişmeler, görme engelli bireylerin görebilen akranları ile eşit bir şekilde rekabet edebilme; aynı zamanda basılı (yazılı) bilgiye eşit erişim imkânı sunmuştur.

Günümüzde, sınıf içi günlük rutinlerin bir parçası olarak çeşitli öğretimsel materyalleri ve yardımcı teknolojileri kullanmayan sınıfları hayal etmek zordur  Özel eğitim ya da genel eğitim fark etmeksizin teknolojinin birçok uygulaması ve uygulama alanı vardır. Normal gelişim gösteren, bir diğer ifadeyle görebilen öğrencilerin öğrenim gördükleri sınıflarda, öğretimsel materyallerin öğrencilere sunulması için sıklıkla dijital formatlar kullanılır. Ancak, görme engelli öğrencilerin bu içeriklere erişebilmeleri için ek düzenlemelere, ortam/materyal uyarlamalarına ve yardımcı (destek) teknolojik cihazlara gereksinimleri vardır. Yardımcı teknolojiler aracılığıyla, görme engelli öğrencilerin sınıf içinde ve dışında bilgiye erişmeleri mümkün olabilmektedir. Yardımcı teknolojiler ayrıca, görme engelli öğrencilerin engelinden –bir diğer ifadeyle görme kaybından– dolayı sınıf ortamında karşılaştıkları zorlukları ve sınırlılıkları aşabilmelerineyardımcı olmaktadır.

 

Kaynaştırma

Özel gereksinimi olan çocukların günlük yaşamda engelli olmayan bireylerle etkileşimde bulunmalarını sağlayacak olanakları vermek üzere aynı eğitim ortamında birlikte ancak kendi gizil güç ve yeteneklerine uygun olarak bireysel eğitim programlarıyla eğitim olanağı sağlayan düzenlemelerdir.